Juncker is met een plan gekomen om de europese economieën nu eindelijk uit de crisis te halen. Daar zit minstens één goed punt in, maar de verdere uitwerking kan veel beter. Zoals het FD donderdag kopte: Er is meer nodig dan een plan. Bovendien zou dit plan vervelende bijwerkingen kunnen hebben. De risico's worden opnieuw op de euroburgers afgewenteld. Zelfs dubbel, als ook de pensioenfondsen mee zouden doen als "private investeerders".
Het Plan Juncker trekt een basisbedrag van € 21 mrd uit. Dat zou via kredietverlening aan investeerders een groei van 2% tot 3% van het totaal Bruto Binnenlands Product van de Europese lidstaten moeten opleveren. Gerekend wordt dan wel met een dubbel hefboomeffect, als in het volgend plaatje. Het oorspronkelijk bedrag wordt tweemaal vermenigvuldigd. De eerste keer naar een faktor 3, de tweede keer naar een faktor 15.
[Klik op de afbeelding voor een uitvergroting]
Dit plan gaat er op zich terecht van uit, dat een flinke investeringsimpuls Europa weer toekomst kan (!) geven. Kan geven, want succes is niet gegarandeerd. De kans van slagen lijkt, geoordeeld naar wat daarover nu bekend is, zelfs erg klein. Er wordt nog veel te simplistisch en rechtlijnig gedacht. Het is magisch denken, zoiets als de voedingsstoffen voor een plantje in een pot doen en dan hopen dat er iets moois gaat groeien. Vooral over zeg zo'n 1 mln nieuwe banen. Waar en hoe dan ? Een druppel op de gloeiende plaat ook, want er zijn in Europa meer dan 25 mln mensen zonder werk.
Het al zes jaar op een doodzieke patiënt toegediende EU-wonderdrankje (hervormen - bezuinigen - lasten opschroeven) werkt niet. En wat nuancering per lidstaat of regio van de afspraken uit het Stabiliteits- en Groeipact is nog altijd absoluut onbespreekbaar. Want het eind zou zoek zijn als we over de zinnigheid van dit soort regels in een guur economisch klimaat zouden gaan praten. Maar het ontwijken van een open discussie is vaak een teken van zwakte.
Typerend is, dat dit plan (net als bijna alle Euro-regels die de crisis willen bezweren) gefocust is op cijfers, niet op mensen. Het lijkt alsof onze bestuurders zitten te gamen achter hun consoles en aannemen dat wat ze daar zien ook in de echte wereld gebeurt.
Alle veranderingen, vooral diep ingrijpende, roepen allerlei weerstanden op en kosten daarom tijd. Die tijd wordt niet genomen en gegeven. En met nog eens een keer uitleggen wordt het verhaal er echt niet beter verteerbaar op. De gevolgen zijn voorspelbaar. Niet voor niets blijkt nu de WMO in ons land veel onrust te veroorzaken. Onze regering doet nog wel pogingen ongeveer 70% ongeruste burgers te sussen. Die overheidscampagne slaat niet aan. Eigenlijk wel te begrijpen, omdat de kernboodschap niet klopt met de werkelijkheid. "Voor wie echt zorg nodig heeft verandert er niets". Niets ? Er "moet" 40% worden bezuinigd en veel gemeenten hebben al aangekondigd bijvoorbeeld huishoudelijke hulp niet meer te "kunnen" betalen. Wat moeten burgers die geen uitgebreid netwerk meer hebben (en oud worden betekent dat je netwerk kleiner wordt) en niet zo gemakkelijk van (verre) familie, buren, of vage bekenden, die ook niet altijd thuis zijn en zomaar tijd hebben, (bepaalde) hulp vragen ?
Er worden maar wat nieuwe regels en wetten over de schutting gegooid in de keten EU-Rijk-Gemeente-private sector. Het laatste bij onderwijs, pensioenen, en zorg. Allemaal om noodzakelijk geachte hervormingen en bezuinigingen er door te krijgen. Omdat het, blijft men volhouden, "moet". Ergens aan de top wordt beslist en daarna rücksichtslos doorgevoerd. Wie het niet op tijd haalt wordt ongenuanceerd (een jaar uitstel is niet veel) de les gelezen. Wie betaalt beslist ? Nee, want uiteindelijk betalen de burgers en die worden niet gehoord.
Europa mist draagvlak. Er worden zelfs exits overwogen. Dat is tegen deze achtergrond te begrijpen. Jammer. Toch: elke dag is een kans om het anders, beter, te doen.
